Dei fleste av oss hadde eit opphald i Kretsfengslet i Bergen før vi kom til Espeland. I fengselet var ikkje maten noko å klaga over – den kom frå kjøkkenet på Hotell Rosenkrantz – men overgangen til det vi fekk i leiren var stor.

Å skildra det vi fekk i leiren, er fort gjort, og er lite å skriva om, om det ikkje var for ein spesiell episode som hende våren 1945.

Menyen i leiren såg slik ut: Kvar kveld fekk kvar fange eit stykke svart, tysk brød og ein liten terning margarinerstatning. Brødet utgjorde om lag fire skjever, og dette skulle vera nok til kveldsmat og til frukost. Til drikke fekk vi ein behaldar med svart kaffierstatning som vi porsjonerte ut i aluminiumsbakkar. Desse bakkane hadde opphavleg innehalde hermetikk og no gjorde dei teneste som drikkekar. Dei hadde for øvrig ei dobbel rolle: med varm kaffierstatning i bakken var han god å halda om for frosne fingrar.
Til middag fekk vi anten lakebrent spekesild med sota kålrabiskjever, eller det vi kalla stormsuppe. Årsaka til at kålrabien var sota var at det var noko i vegen med kjelen han var kokt i. Årsaka til at suppa hadde fått nemninga stormsuppe, var at det skulle vera kjøttsuppe, men kjøtet var tydelegvis blåst bort, og suppa fekk såleis namn deretter.

Dette var det som var å seia om maten i fangeleiren. Men så kjem den spesielle episoden som gjer at eg sit her og skriv:
I kjøkenbrakka regjerte doktor Koren frå Vik i Sogn. Han hadde den ubehagelege oppgåva å fordela den maten tyskarane meinte vi skulle klara oss med. Ein vårdag i 1945 fekk vi utlevert store bakkar med ein graut eller velling med ein ubestemmeleg, gråaktig farge. Ein mann frå kvart rom henta maten frå kjøkenet, og vi hadde nett fått bakken på bordet hos oss då det banka på døra. Så ung eg var, var eg utnemnd til brakkesjef på brakke 3, og då eg opna døra, sto det ei gruppe hollendarar utafor. (Eit hollandsk lektermannskap sat ein periode som fangar i leiren) Dei ville snakka med brakkesjefen, for den maten dei hadde fått, kunne ikkje etast, meinte dei. Dei hadde teke han ned att til kjøkenet, men der hadde doktor Kronen fortalt dei at dette var norsk nasjonalrett. Vi på vårt rom forsøkte oss også på ”nasjonalretten”, og enden på visa vart at også vår matbakke vart sendt attende til kjøkenet. Der kom vi til å stå i kø, for alle som hadde fått utlevert denne maten, sende han i retur.
Vi fekk ikkje noko anna å eta den kvelden, men av Koren fekk vi ei skjennepreike av di vi var så kresne og utakknemlege.

Då vi forsøkte å finna ut kva vi hadde fått servert som norsk nasjonalkost, kom vi til følgjande: Frå knekkebrødfabrikken i Ytre Arna hadde kjøkkenet fått opp sekkar med knuste knekkebrød.
Ettersom det var dagen for spekesild og kålrabi, fann kjøkkensjefen ut at han skulle dryga maten med det knuste knekkebrødet.
Produksjonen må ha føregått slik at spekesild (ingen hadde kapasitet til å reinsa silda), kålrabi, knekkebrødbitar og vatn vart kverna ned i ein kjele og kokt. Vellinga som då oppsto, gjorde at vi for ein gongs skuld fekk rikeleg med mat, men trass i stor hunger, var det ingen som kunne eta denne maten.
I leiren var det eit fjøs der det mellom anna var ein flokk grisar. ”Nasjonalkosten” hamna i trauet til grisane, og historia enda med at maten likevel måtte spadast ut derifrå og gravast ned.